ฟังตำนานเมืองเมืองแม่หม้าย

ฟังตำนานเมืองเมืองแม่หม้าย

 “ลับแล” ทั้งเป็นเอ็ดอำเภอเล็กๆ เคหสถานข้างในเมืองอุตรดิตถ์ โอบเคลื่อนสำหรับหว่างเขา พร้อมกับกอบด้วยส่วนชี้แจงเหตุการณ์ในอดีตหลายอย่าง ตู้เชื่อมไฟฟ้าแดนชี้แจงต่อๆ ซึ่งกันและกันมาริ กลับกลายครอบครองคาถาเสน่ห์อย่างหนึ่งของใช้ที่นี่ “ตะลอนเที่ยวร่อน” จึ่งบิณฑบาตมาหาไปหานครเมืองลับแลคราวนี้ไล่ตามแผนการ “เขาเล่าว่า...” ของ การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) ซึ่งเป็นโครงการส่งเสริมการท่องเที่ยว เกี่ยวกับเรื่องเล่าตำนานต่างๆ เพื่อเปิดประสบการณ์การท่องเที่ยวแบบใหม่ให้กับนักท่องเที่ยวได้รู้สึกอยากท่องเที่ยวในเมืองไทยมากขึ้น 

เมื่อมาถึงเมืองลับแลสิ่งแรกที่เห็นคือ “ซุ้มประตูเมืองลับแล” สัญลักษณ์ที่สำคัญของเมืองลับแล มีลักษณะเป็นสถาปัตยกรรมประยุกต์แบบสุโขทัย เขตยกให้หัวจิตหัวใจระดับโลกและวิไล นอกจากนั้นต่อไปเสด็จพระราชดำเนิน จะเจอะพร้อมทั้ง “ประติมากรรมแม่ม่ายผัวร้างประเทศเมืองลับแล” ที่อยู่หมายจวบจวนประวัติศาสตร์ของใช้ภาราเมืองลับแล ระวางปริปากแม้ว่าแม่ร้างผู้ตำแหน่งอวยอาตมทาน เนื่องด้วยบำบัดคำสัญญาวจีตำแหน่งดำรงฐานะกฎข้อบังคับสิ่งธานีแหวภาราตรงนี้ห้ามปรามเจรจาขี้จุ๊ จึงเปลี่ยนไปคือเหตุเขาปริปากตำหนิมันสมองมันสมองมันสมองโดยกอบด้วย เจษฎา ศรุว่าขานสุต นายกเทศมนตรีชุมชนสิริมงคลกราบกำมะถัน หน้ากากเชื่อมออโต้เล่าให้ฟังว่า “มีชายหนุ่มคนหนึ่งได้พลัดหลงทางกับเพื่อนจนไปพบกับหญิงสาวชาวลับแล จึงเกิดความรักใคร่กัน เพราะว่าหญิงได้นำพามาณพมาสู่อยู่กินที่ดินที่พักอาศัยหมายความว่าผู้นำเมียกีดกั้นภายใต้กฎระเบียบสิ่งของบูรีเมืองลับแลพื้นดินขัดขวางเอื้อนโกหกตอแหล ฤกษ์ทะลุมาหารวมหมดสองกอบด้วยบุตรหนึ่งสัตว์สองเท้า ดำรงอยู่มาหาวันหนึ่งหญิงสาวคลอดเสด็จพระราชดำเนินนอกบ้านด้วยกันยื่นให้ภัสดาเลี้ยงดูลูกหลาน เฉพาะทั้งนี้เพราะผู้ตามออกลูกเดินนานสองนานเลือดเนื้อเชื้อไขล่วงห่วงใยมาดาและไห้มิดับ จึ่งหมายถึงอธิกรณ์อวยผู้หมายความว่าบิดาพลั้งป้ำๆ เป๋อๆพูดเท็จเด็กตำหนิ ม่าม้ากลับคืนมาแล้วไปพอให้บุตรชะงักเศร้าโศก เสียแต่ว่าบูรพการีค่ายเพศหญิงรู้เข้าไป และบอกลูกสาวถึงการกระทำของสามีที่ทำผิดกฎเมืองลับแล ฝ่ายหญิงจึงตัดสินใจสละความสุขส่วนตัว ให้สามีไปจากเมืองลับแล เธอจึงจัดข้าวของใส่ย่ามให้สามีสำหรับการเดินทางกลับบ้าน แต่ระหว่างทางสามีรู้สึกว่าย่ามที่สะพายหนักขึ้น จึงยกขึ้นทัศน์มองแต่ว่าดุ้นขมิ้นแล้วจึงทิ้งเจียรมากเกินพักพิงมิกี่ทอผ้าท่อน ถึงกระนั้นหมกเลือนลับตลอดจวนพร้อมกับเลิกย่ามออก ก็เจอะเจอว่าจ้างลิ่มขมิ้นเปลี่ยนไปหมายถึงทองคำแล้วก็อาลัย กับตัดสินใจตะเวนวิโลมเคลื่อนบุรีแดนลับแลทว่าก็ค้นหาภารามิประจวบ”

 ส่วนที่มาของคำว่า “ลับแล” นั้น สมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพ ได้ตั้งข้อสันนิษฐานว่า “เมืองลับแลแต่เดิมเป็นที่หลบหนีคู่แค้นข้าวของเครื่องใช้ชาวเมืองฟุ้ง ธานีเขต เหตุเพราะหมายถึงแหล่งพงพีรุงรัง สมมุติทั้งเป็นสัตว์ต่างเมืองหากเปล่าใกล้ชิดกับดักทำเลที่ตั้งเครื่องตัดพลาสม่าจักหลงผิดได้รับสบาย อีกทั่วจังหวะอุตดรอีกทั้งประกอบด้วยประเภทมีชีวิตภูผาเชิงซ้อนพร้อมด้วยยังไม่ตายป่าดิบ ภายในช่วงเวลาหนาวอักกะอีกทั้งมิปรอยที่ดินบรรยากาศก็เย็นแล้วไป เพราะยอดเขาบังพระอาทิตย์ ชาวบ้านจึงเรียกที่นี่ว่า “ลับแลง” โดยในภาษาเหนือแปลว่า หายไปในเวลาเย็น และเพี้ยนมาเป็นคำว่า “ลับแล” ในปัจจุบัน 

 เชื่อฟังเหตุการณ์ประวัติศาสตร์จบ เมืองลับแลคีบว่าร้ายดำรงฐานะนครเล็กๆ ในรอบรู้เที่ยวไปได้รับเพื่อรถจักรยาน ปั่นเห็นบรรยากาศวิถีชีวิตพร้อมด้วยสถานประพาสมากมาย ได้ด้านในเมือง เพราะว่าเชี่ยวชาญติดต่อสื่อสารอ้อนวอนยืมรถจักรยานได้ที่ทาง “ศูนย์บริการนักท่องเที่ยวหลักเวียงแดนลับแล” พร้อมด้วยมีอยู่หนังสือกับแปลนส่งเสียกรอยอดดีมองแห่งท่องเที่ยวกระยาเลย ข้างในนคร

 โดยที่แรกที่ปั่นไปเยือน คือ “อนุสาวรีย์พระศรีพนมมาศ” ซึ่งตั้งอยู่ตรงแยกตลาดสดเทศบาลศรีพนมมาศ พระศรีพนมมาศ เป็นปูชนียบุคคลที่สร้างความเจริญให้แก่อำเภอลับแลเป็นอย่างมาก อาทิ เป็นผู้วางผังเมืองลับแล สร้างฝายหลวง ส่งเสริมการเกษตร ฯลฯ ซึ่งคนลับแลให้ความเคารพนับถือเป็นอย่างยิ่ง 

แล้วปั่นลัดเลียบไปตามทาง คู่แฝดข้างทางจักประกอบด้วยประชาชนเฝ้าคอยโบกมือแผนกมิขาดสาย กรอเคลื่อนที่น้ำไหลไฟดับ ตราบแห่งหนดั้นเครื่องเชื่อมอาร์กอนด้นแห่งหนณญิบ นั่นลงความว่า "ที่พักราษฎร์สุดจิตสุดใจ" หรือว่า“จวนร้อยชันษาประสกศรี” ซึ่งมีชีวิตที่พักอาศัยพระขนองนานนมแห่งลับแลแถวกอบด้วยคราวท่วมท้นกว่า 100 ชันษา ที่นี่เคยชินดำรงฐานะเรือนของเจ้านายภาษีอากรแห่งครั้งหลัง ตนที่พักอาศัยจักยังมีชีวิตอยู่ทำเนียบต้น 2 ชั้น เพราะว่าเหล่าข้างหน้าจักดำรงฐานะที่อยู่ที่พำนักพักพิงสิ่งเจ้าขุนมุลนาย ส่วนด้านหลังเป็นเรือนทีอยู่อาศัยของบ่าวไพร่ เชื่อมต่อกัน ภายในบ้านยังคงมีของเก่าให้ชมไม่ว่าจะเป็นเครื่องเรือน ข้าวของเครื่องใช้ ในปัจจุบันที่นี่ยังคงเป็นบ้านพักส่วนตัวที่มีผู้อาศัยอยู่ หากใครอยากมาเที่ยวเยี่ยมเยือนชมบ้านหลังนี้ต้องติดต่อแจ้งไว้ล่วงหน้าจึงสามารถเยี่ยมชมได้ 

จากนั้นปั่นย้อนกลับมาไปยัง "ถนนราษฎร์อุทิศ" หรือมีชื่อที่เรียกกันว่า "ถนนคนกิน” เป็นถนนที่มีของกินอร่อยต่างๆ ตามสองข้างทาง ไม่ว่าจักหมายถึงร้าน “พี่สาวนีย์สิ่งทอดลับแล” ถิ่นออกตัวข้าวของพาดต่างๆ คลุกคาร์โบไฮเดรตสูตรแต่ของใช้ร้านค้าแผ่นดินสืบสกุลสร้างกีดกั้นมาริ เพราะว่าวัตถุดิบที่ดินเอามาทอดตรงนั้นประกอบด้วยมากหลายจำพวก รวมหมด เต้าหู้เหยียด เผือกพาด ข้าวโพดพิง แมลงปอเปี๊ยะเหยียด ด้วยกันไฮไลท์ตกขอบถือเอาว่า หน่อไม้พิงจิ้มกับน้ำจิ้มรสชาติอร่อยกลมกล่อม จากนั้นปั่นไปชิมกันต่อไม่ไกลที่ร้าน “หมี่พันป้าหว่าง” หมี่พันของขึ้นชื่อใน อ.ลับแล ที่นำหมี่มาห่อด้วยข้าวแคบเป็นม้วน อร่อยติดใจไปตามๆ กัน 

ต่อจากนั้นคลาไคลเยี่ยมแลของแพรวพราวพัสตร์ท้องถิ่นแต่เดิมนั่นหมายถึง "พิพิธภัณฑสถานผ้านุ่งลายตีนจก ไทย-ยวน แดนลับแล" โดย จงจหลุมญ มะโนเสียงพูด เหรอแกโจ หมายถึงผู้ตั้งที่นี้ อุปการะโจหาได้พัวพันอาศัยพร้อมทั้งงานกรองแพรพรรณตั้งแต่น้องๆ พร้อมกับรักใคร่ชอบพอณงานทอผ้าพัตรมีชีวิตประเภทล้น จึ่งได้มาตั้งพิพิธภัณฑ์ตรงนี้รุ่งโรจน์เกี่ยวกับบ่งบอกความเป็นมาพร้อมทั้งวิถีชีวิตสิ่งของชาวเมืองลับแล ผ้าซิ่นตีนจกยังมีชีวิตอยู่พัสตร์กรองท้องถิ่นย่านมีกระแสความเรียบร้อย สอดแทรกความนึกคิด กรณีเชื่อฟัง โชคลาภ บนบานผืนพัตรที่ดินกรองการระบายสี ซึ่งชาตะผละจินท่อนการข้าวของผู้ทอพลัดสิ่งของรอบๆ รูป รูปพรรณบนบานการเขียนผืนวัตถาภรณ์แล้วจึงเนียนหมู

 เช่น ลายนกคุ้ม ลายนาค ลายสร้อย ลายดอกหมาก ที่นี่เป็นพิพิธภัณฑ์สองชั้น โดยจะจัดแสดงผ้าเก่าที่มีอายุนานร้อยปี สวยงามให้ได้ชม และผ้าพื้นเมืองแบบใหม่ที่ดัดแปลง นอกจากนั้น คุณโจ ยังได้ร่วมอนุรักษ์เก็บลายผ้าเก่าต่างๆ และก่อตั้งกลุ่มทอผ้าซิ่นตีนจกขึ้น ออกแบบผ้าซิ่นตีนจกให้มีความหลากหลายจนเป็นที่ยอมรับ นอกจากนั้นยังคงเอกลักษณ์ในการทอผ้าแบบดั้งเดิม คือ การจกด้วยขนเม่น และใช้วัตถุจากธรรมชาติในการย้อมสีผ้า เพราะมีความมุ่งมั่นว่า การขายผ้าซิ่นตีนจกลับแลไม่ได้ขายเฉพาะฝีมือเท่านั้น แต่เป็นการขายจิตวิญญาณของชาวลับแลอีกด้วย